Vijf Shelterbags, vijf momenten van menselijkheid in Augsburg

In het Zuid-Duitse Augsburg groeit het aantal mensen dat zonder veilige slaapplaats leeft. Op plekken onder bruggen, bij stations of in verlaten hoeken proberen zij de nacht door te komen, vaak zonder bescherming, zonder rust. Eén van die plekken ligt naast het treinstation van Augsburg-Oberhausen. Tussen de tralies liggen matjes, dekens en slaapzakken, achtergelaten of weggehaald bij ontruimingen door de gemeente. Samen met Johanniter-Unfallhilfe, Johanniter Hilfsgemeinschaften en Drogenhilfe Schwaben deelden we daar Shelterbags uit aan mensen die die nacht geen dak boven hun hoofd hadden. Vijf stuks, klein in aantal, maar groots in betekenis.

Medische hulp en een luisterend oor

De Johanniter-hulpbus staat elke donderdag in Augsburg-Oberhausen en biedt gratis medische zorg op straat. Een team van betrokken vrijwilligers en artsen biedt hulp en ondersteuning waar die nodig is. Die dag stond de bus bij het inloopcentrum beTreff van Drogenhilfe, waar mensen terechtkunnen voor een kop koffie, persoonlijk advies of gewoon even rust.

Voor de deur verzamelt zich een groep mensen. Sommigen zijn net hun woonplek kwijtgeraakt, anderen kampen met verslaving of gezondheidsklachten. De opvangplekken in Augsburg zijn beperkt en streng gereguleerd. Wie geen geldige papieren heeft of al langer in het systeem zit, valt vaak buiten de boot. Een kort politieoptreden verstoorde het samenzijn die middag, maar daarna ontstonden open gesprekken en waardevolle ontmoetingen. Op straat is de realiteit hard, maar de menselijkheid groot. Er wordt geluisterd. Geholpen. Gedeeld.

Een moment van rust en erkenning

Rolie is 36 jaar oud en leeft al ruim een jaar op straat. Het verlies van zijn ouders bracht hem in een verslaving, die uiteindelijk leidde tot een periode in detentie. Een poging om zelf met methadon af te kicken leidde tot juridische problemen – hij had geen medisch attest bij zich toen hij werd gecontroleerd. Sindsdien zoekt hij elke dag opnieuw naar veiligheid.

Als hij die middag een Shelterbag ontvangt van Katrin Wimmer van Drogenhilfe Schwaben, raakt dat hem zichtbaar. Hij rolt hem meteen uit op de stoep, inspecteert elk onderdeel aandachtig: het geïntegreerde matje, de capuchon die zijn hoofd beschermt tegen regen en wind, en het grote ritsvak aan de buitenzijde.

 Ik kijk voor het eerst uit naar de nacht

Hij legt zijn jas als kussen in het hoofdgedeelte en merkt verrast op dat zelfs zijn rugzak erbij past. Alles kan veilig mee naar binnen, niets hoeft achter te blijven.

Voor hij vertrekt, rolt hij de Shelterbag zorgvuldig op en slingert hem trots over zijn schouder. Met een stevige omhelzing neemt hij afscheid.

Een stad met uitdagingen én betrokkenheid

In Augsburg zijn naar schatting 300 tot 400 mensen dak- of thuisloos. Zo’n dertig van hen slapen daadwerkelijk op straat. De opvanglocaties zijn tijdelijk en kennen vaak een maximumduur van 90 dagen. Daarna volgt vaak een verplichte pauze wat voor stress en geen stabiliteit zorgt. In Beieren bestaan geen officiële druggebruikruimtes; daardoor worden publieke toiletten, parken en verlaten hoeken noodgedwongen gebruikt.

Toch is de solidariteit groot. Een buurtbewoner komt soep brengen, iemand anders deelt brood uit. Vrijwilligers zoals Emil Jarndt zetten zich in voor betere voorzieningen. Hij strijdt voor een vrouwenopvang waar ook honden welkom zijn. “Want wie alleen nog een hond heeft, laat die niet achter,” zegt hij strijdvaardig.

Bescherming, vertrouwen, waardigheid

De vijf Shelterbags die we die middag uitdeelden, worden nu verder getest door Drogenhilfe Schwaben. Hoe worden ze gebruikt? Wat betekenen ze in de praktijk? De eerste reacties spreken boekdelen.

Elke Shelterbag biedt niet alleen bescherming tegen kou en regen, maar ook iets minder tastbaars: vertrouwen. Het gevoel dat iemand ziet wat jij nodig hebt. Dat je ertoe doet.

Voor Rolie betekende het een veilige plek voor de nacht. Voor ons bevestigde het opnieuw waarom we doen wat we doen. Eén Shelterbag. Eén nacht. Eén persoon die zich weer even mens mag voelen.