Het is een koude avond als we bij veldwerkers Gijs (directeur) en Pierre (vrijwilliger) in het busje stappen. Stichting Veldwerk Haaglanden is een stichting die zich inzet voor dak- en thuislozen in de regio Haaglanden. Zij werkt zonder gemeentelijke of overheidssubsidies en alle betrokkenen werken zonder loon.
Hun missie is simpel maar cruciaal: het vinden en ondersteunen van de mensen die de maatschappij vergeten is - de daklozen die in bossen, onder bruggen en in verborgen hoekjes van de stad wonen.
De teams reizen met volledig uitgeruste busjes met essentiële voorraden: kleding, voedsel, medische artikelen en zelfs voer voor huisdieren. Alles waar een persoon in nood om kan vragen. Maar meer nog dan dat, brengen ze iets veel waardevollers mee: een menselijke band.
Tijdens onze nachtelijke patrouille kwamen we mensen tegen die in onvoorstelbare omstandigheden leefden - onder bruggen, in bossen en in provisorische onderkomens. Zonder directe hulp blijven veel mensen vastzitten in deze cyclus, niet in staat om zelfs maar toegang te krijgen tot basisbehoeften.
We sporen mensen op die op onveilige locaties slapen, leggen contact met hen en begeleiden hen langzaam terug naar ondersteunende diensten.
Als je het niet gezien hebt, kun je je niet voorstellen dat iemand zo leeft.
De realiteit van dakloosheid
Tijdens onze nachtelijke patrouille met Veldwerk Haaaghelaand en Stichting Sheltersuit kwamen we mensen tegen die in onvoorstelbare omstandigheden leefden - onder bruggen, in bossen en in geïmproviseerde onderkomens.
Diep in het bos vinden we Ahamed. Hij leeft daar al weken, overlevend onder een zeil met nauwelijks bescherming tegen de elementen. “Slapen in het bos is illegaal,” herinnert Pierre ons eraan. “Dus ze zijn voortdurend onderweg, gedwongen om nieuwe schuilplaatsen te zoeken, nooit wetend wanneer ze wakker gemaakt worden en te horen krijgen dat ze weg moeten.”
We hebben Ahmed een Shelterbag gegeven - een draagbare slaapzak die ontworpen is om mensen warm en droog te houden. Het is geen thuis, maar het is iets. Een klein beetje troost in een wereld die hem zo weinig biedt.
Een gebroken systeem - wel een baan maar geen huis
Een van de verhalen die we horen komt van een man die zeven dagen per week werkt maar geen onderdak heeft. -zijn bankrekening is geblokkeerd. Zonder adres kan hij het niet regelen. Zonder vast inkomen kan hij geen adres krijgen. Het is een vicieuze cirkel.“Hij wast elke ochtend in het ziekenhuis voordat hij naar zijn werk gaat,” legt Gijs uit. “s Middags verzamelt hij flessen en blikjes om het openbaar vervoer naar zijn werk te kunnen betalen.
Uiteindelijk helpt het team hem met het uitzoeken van zijn bankrekening en wordt zijn salaris eindelijk gestort. Hij woont nu in een kleine caravan terwijl hij nog steeds op zoek is naar iets permanents. Het is een kleine overwinning, maar het laat zien hoe makkelijk het is om door de mazen van het net te vallen - en hoe moeilijk het is om er weer uit te klimmen.
Gijs herinnert zich een andere nacht, toen een telefoontje van een bezorgde burger hen naar een man leidde die in de bosjes bij een ziekenhuis lag te slapen. “Op het eerste gezicht leek hij een gewone man. Je zou nooit denken dat hij dakloos was,” zegt Gijs. “Hij had een baan, maar geen huis. Geen verslaving, geen geestesziekte - gewoon een man die door het systeem in de steek was gelaten.” De man sliep al maanden buiten en werkte nog steeds elke dag. Nadat ze zijn verhaal hadden gehoord, zette het team zich in om hem in een stabiele situatie te krijgen.
Maar zoals Pierre ons eraan herinnert, verdwijnen de uitdagingen niet, zelfs niet wanneer alles er beter uitziet. “Nu hij weer geld verdient, verwachten we dat de incassobureaus elk moment kunnen komen aankloppen. Het ene probleem wordt opgelost, het andere begint.”
Je zou denken dat fulltime werken betekent dat je je een woning kunt veroorloven. Maar voor velen is dat niet de realiteit.
Wanneer het weinige dat je hebt wordt weggenomen
Onder een brug komen we de resten tegen van wat ooit een provisorisch huis was. Het is afgebrand.
“Dit was iemands leven,” zegt Gijs hoofdschuddend. “Of je nu vindt dat ze hier moeten zijn of niet, niemand verdient dit.”
De brand was geen ongeluk. Iemand had het met opzet aangestoken. Het is een harde herinnering aan hoe kwetsbaar deze mensen zijn. Zelfs als ze een plek vinden om zich te vestigen, kan die in een oogwenk worden weggenomen.
Ze verloren alles. Opnieuw. En ze hadden al niets.
Het falen van het systeem: wetten die straffen in plaats van beschermen
Een van de grootste frustraties van Gijs en Pierre is hoe het systeem dakloosheid criminaliseert in plaats van de onderliggende oorzaken aan te pakken. “De stad geeft geld uit om borden op te hangen met 'Hier mag je niet slapen' in plaats van het probleem echt op te lossen,” zegt Gijs.
Ze beschrijven hoe mensen van de ene plek naar de andere worden geduwd en nooit een echte kans krijgen om hun leven weer op te bouwen. En toch geven ze niet op.
“Stap voor stap proberen we iemands leven weer op de rails te krijgen,” zegt Gijs. “Dat lukt niet altijd. Maar soms wel. En dat houdt ons op de been.”
Hoe je kunt helpen
Dakloosheid gaat niet alleen over het ontbreken van een thuis; het gaat over het ontbreken van ondersteuning. Jij kunt helpen door te doneren aan organisaties als Sheltersuit, te pleiten voor systemische verandering en het stigma rond dakloosheid aan te vechten.
- Doneer: Elke bijdrage aan de Sheltersuit Foundation ondersteunt direct de productie en distributie van Sheltersuits.
- Verspreid bewustzijn: Deel ons verhaal op sociale media of bespreek het met vrienden en familie. Bewustwording is een krachtige manier om te helpen.
- Vrijwilliger: Als je vaardigheden, tijd of middelen te bieden hebt, overweeg dan om vrijwilligerswerk te doen voor ons of organisaties zoals Veldwerkhaaglanden bij jou in de buurt.
