Alarmerend rapport over Griekse eilanden
Sheltersuit trekt aan alarmbel: Samos heeft ons nú nodig! Door de tekorten en schaarste aan hulpmiddelen, is het er erg gevaarlijk, waardoor het voor Sheltersuit zeer lastig is om haar warme jassen met aanritsbare slaapzak uit de delen. Niet alleen op Samos, maar op meerdere Griekse eilanden heerst chaos en onrust. Zo vloog oprichter Bas Timmer in december, direct na de uitdeelactie in Sarajevo, door naar Chios. Chios is net als Samos één van de vijf Griekse eilanden met opvangkampen voor slachtoffers. Wat hij daar aantrof, wordt een week later bevestigd in een schrijnend rapport van Oxfam Novib; zwangere vrouwen, minderjarigen en slachtoffers van geweld en marteling, worden aan hun lot overgelaten in en om de Griekse vluchtelingenkampen. Op Samos, één van de eilanden met de meeste vluchtelingen, is de situatie zo gevaarlijk door de grote hoeveelheid mensen in nood, dat het werk van de aanwezige hulporganisaties bijna onmogelijk wordt.
Oprichter Bas Timmer vloog 24 december na de uitdeelactie in Sarajevo door naar Chios, één van de vijf Griekse eilanden met opvangkampen voor slachtoffers. Bas mocht er eigenlijk niet komen, maar wilde na alle noodsignalen toch met eigen ogen zien hoe ernstig de situatie op de Griekse eilanden is. Hij werd rondgeleid door een 18-jarige jongen uit Gaza, Sais. Sais verblijft al twee jaar alleen in het kamp, zijn moeder en zus hebben Frankrijk veilig weten te bereiken.
Bas: “Sais vertelde me veel over wat de mensen hier elke dag moeten doorstaan, hoe slecht het hier eigenlijk is geregeld, dat hij regelmatig heel erg bang is en hij niets liever wil dan bij zijn moeder en zus zijn. Maar dat gaat niet; al twee jaar wacht hij op de Griekse autoriteiten. Hij heeft nog weinig hoop... Hij is bang dat hem iets overkomt en om hier nog heel veel langer te moeten blijven.”
Nog geen week later verscheen er een alarmerend rapport van Sheltersuit op Lesbos al duidelijk werd, is onveranderd gebleven en op sommige eilanden zelfs verslechterd. Honderden kwetsbare vluchtelingen, waaronder zwangere vrouwen, minderjarigen en slachtoffers van geweld en marteling, worden aan hun lot overgelaten in en nabij de Griekse vluchtelingenkampen. Volgens Oxfam Novib is dit een gevolg van "constante onderbezetting en gebrekkige processen". Zo was er in het afgelopen jaar maar één (!) door de regering aangewezen arts beschikbaar voor de screening van de maar liefst tweeduizend mensen die elke maand aankwamen. Dit gaf Sais al aan “…Kinderen in het kamp worden ziek door kou en de slechte hygiëne, maar er wordt niks aan gedaan. We voelen ons verloren..”.
Foto Sheltersuit: een vader is ongerust over de gezondheid van zijn kinderen
Hoe is deze situatie op de Griekse eilanden ontstaan?
In maart 2016 ondertekende Europa een controversiële deal met Turkije om illegale migratie naar het continent tegen te gaan. EU-landen hebben vijf Griekse eilanden aangewezen om de bufferzone van Europa te worden. Daardoor zijn deze eilanden overbevolkt geraakt en heerst er continue schaarste aan hulpvoorzieningen. Inmiddels huisvest Griekenland 69.300 vluchtelingen en migranten, waarvan 16.000 verblijven op de vijf Griekse buffer eilanden volgens de UNHCR-cijfers (december 2018).
Samos is ook een bufferzone van Europa. Vast op een eiland, kunnen de vluchtelingen geen kant uit. Net als de manier waarop velen het eiland bereikten; samengedrukt in een kleine rubberen boot. Hopend op een veilige plek. In werkelijkheid verschilt de situatie op het eiland amper van die op de rubberen boot. Na drie jaar is het aantal vluchtelingen in het kamp ongeveer 5.000, waaronder bijna 1.500 kinderen, dit is meer dan vijf keer de capaciteit. Hun toekomst is nog steeds uitzichtloos, mensen zijn bang en leven in erbarmelijke omstandigheden. Het kamp is zo overvol dat tenten elke beschikbare centimeter ruimte in beslag nemen. Mede door de drukte en het geringe aantal hulporganisaties, wordt het er steeds gevaarlijker om hulp te bieden..
Foto AP: “Duizenden vluchtelingen verlieten hun verwoeste land en familie om met boten de gevaarlijke middellandse zee over te steken, angstig om te midden van zee problemen te krijgen.”
De levensomstandigheden in het kamp zijn extreem basaal, onhygiënisch en shockerend. Slechts een paar toiletten is beschikbaar en de toiletten zijn allemaal smerig of kapot. Kinderen lopen blootsvoets, gezinnen die in hun ondergelopen tenten ineenkrimpen, wachtend op hulp. De winter maakt de situatie voor de vluchtelingen alleen maar moeilijker. De hevige regenbuien veranderen het Samos in een modderpoel. De temperaturen zakken de komende week onder het vriespunt. Mensen zoeken wanhopig naar manieren om de koude maanden door te komen. Een sheltersuits kan deze mensen warm houden.
Samen een oplossing voor Samos!
Dit zijn geen omstandigheden voor mensen om in te leven, ze gaan zelfs tegen de meest elementaire mensenrechten in. Dit is niet oké! En toch lijkt het erop dat iedereen deze mensen laat wachten in onmenselijke omstandigheden op EU-bodem, zonder enige oplossing in het vizier. Hoeveel mensen moeten er in een uitzichtloze en onmenselijke situatie belanden? Hoeveel kinderen willen we dat aandoen, voordat we in beweging komen? Niets doen is geen optie.
Sheltersuit wil de oplossing bieden om honderden mensen warm te houden, maar krijgt vooralsnog geen voet aan de grond om alle 5000 slachtoffers op Samos een Sheltersuit te geven. Wij zijn druk bezig om een veilige manier te vinden om al deze mensen te helpen. Vanuit onze missie willen we deze mensen warmte geven; hun waardigheid weer erkennen! Om dat te kunnen doen hebben wij hulp nodig. Wij willen iedereen op Samos voorzien van een Sheltersuit. Dit maakt distributie veiliger en dan kunnen we doen wat we vanuit onze missie zo graag willen: warmte geven!
