Ervaring die Staat (EDS) helpt dak- en thuislozen in Eindhoven om zelf richting te geven aan hun leven met zinvolle activiteiten. De organisatie krijgt ondersteuning van Klankbordgroep Dak- en Thuislozen (KDET). Volgens EDS-straatwerker Maikel Snels bieden de 25 Shelterbags meer dan warmte en comfort. Het uitreiken van de pakken kweekt vertrouwen en dat is de eerste stap richting herstel.
Met de nek aangekeken
“Elk kwetsbaar mens moet geholpen worden. Wat je afkomst ook is, wat je ook in je leven gedaan hebt.” Volgens Maikel is de realiteit echter anders. Hij illustreert zijn punt aan de hand van een gedachtenexperiment. “Wat zou er gebeuren als je winkelend publiek aanspreekt en ze vraagt 5 woorden te noemen die te maken hebben met daklozen? Ik weet zeker dat je termen als ‘stinkerds’, ‘luie gasten’ en ‘zwervers’ zal horen. Met deze vooroordelen sta je als dakloze direct met 10-0 achter. Voor ons is iedereen gelijk. Het maakt niet uit of hier de minister-president binnenwandelt of een dakloze met een psychiatrische aandoening. We luisteren altijd naar ieders verhaal.”
Kwaliteitencentrum: talenten ontdekken
Ervaring die Staat biedt in hun Kwaliteitencentrum een zinvolle dagbesteding aan dak- en thuislozen. Maikel legt uit dat het bij dagbesteding om activatie draait, om het ontwikkelen van een dagritme.Verder vind je in het Kwaliteitencentrum zogenaamde stadsateliers. Daar ligt de nadruk meer op het dragen van verantwoordelijkheid en het ontdekken en ontwikkelen van verborgen kwaliteiten.
“Te vaak staat de problematiek op de voorgrond en komen mensen niet toe aan het ontplooien van hun talenten. Dat proberen we te veranderen in de stadsateliers waar mensen op ontdekkingstocht kunnen gaan. Waar ligt hun passie? Daklozen bakken taarten, maken meubels, repareren fietsen of doen klussen bij particulieren en bedrijven, zoals tuinonderhoud of eenvoudige bestratingswerk.”
Elke dakloze krijgt bij Ervaring die Staat een persoonlijke benadering die resulteert in een uniek traject. Verder is het mogelijk om bepaalde diensten en producten op de markt te brengen. “In dat kader zijn we het initiatief ‘Wij van Waarde’ begonnen. Daarbij stimuleren we sociaal ondernemerschap. Geld verdienen is daarbij niet het hoofddoel. Het draait meer om het versterken van iemands eigenwaarde en de gedachte iets voor een ander gemaakt of gedaan te hebben.”
Outreachend straatteam: present zijn
Een ander onderdeel van Ervaring die Staat is hun 3-koppige straatteam, waar Maikel deel van uitmaakt. Het team reageert op signalen van gemeente, politie, bemoeizorg, handhavers en burgers. Op basis van deze informatie probeert het drietal op straat contact te leggen met dak- en thuislozen.
Het team krijgt daarbij ondersteuning van Klankbordgroep Dak- en Thuislozen, KDET in het kort. De leden van KDET zijn daklozen- of voormalig daklozen die hun ervaring inzetten om op te komen voor de belangen van dak- en thuislozen. Ze hebben al jaren in het zorgcircuit doorgebracht. Inmiddels zijn ze gedesillusioneerd geraakt en ‘hulpmoe’ geworden.
"Een deel van de daklozen is argwanend. Ze zijn gedesillusioneerd geraakt, 'hulpmoe' geworden."
Ervaring die Staat maakt gebruik van de presentiebenadering. Daarbij kruip je in de huid van een dakloze. Ga je uit van iemands leefwereld om de zorg beter af te stemmen en aan te laten sluiten op diens leven. “Het doel is het aangaan van een langdurige verbinding door voortdurend in contact te blijven. Naast present zijn, draait het in mijn werk ook om goed observeren. Uit iemands gedrag kan je veel afleiden. Een deel van de daklozen is argwanend. Ze hebben al jaren in het zorgcircuit doorgebracht. Inmiddels zijn ze gedesillusioneerd geraakt en ‘hulpmoe’ geworden.”
Als straatwerker heeft Maikel echter één voordeel. “Van mij moeten ze niets. Als straatwerker heb ik een ondersteunende en faciliterende rol. Ik leid iemand naar de juiste zorg toe door maatwerk te verlenen. Je zou ons ‘verbindingsmakelaars’ kunnen noemen. Onze hulp kan variëren van het overhandigen van een paar sokken tot een doorverwijzing regelen voor wie daar toch aan toe is. En natuurlijk reiken we ook een Shelterbag uit wanneer de situatie daarom vraagt.”
“Wij trachten op emotioneel niveau een connectie te maken. Wanneer ik op dezelfde golflengte zit, kan ik het vertrouwen van iemand winnen. Pas dan zijn mensen bereid hun verhaal te vertellen. Het kan de start zijn van een nieuwe poging tot herstel. Denk aan werken in een stadsatelier, het stoppen met middelengebruik of het oplossen van psychische problemen.”
Wonen in zelfbeheer: doorgroeien naar een eigen stek
Het zorgaanbod van Ervaring die Staat bestaat verder uit het project ‘Wonen in Zelfbeheer’ (WiZ). Dit project is van en voor mensen die geen aansluiting vinden binnen de reguliere opvang. De organisatie beschikt over twee tussenwoningen waar daklozen begeleid samenwonen.
Het zijn wooncommunities waar daklozen elkaar ondersteunen in hun herstel naar zelfstandig wonen. Mensen zijn gezamenlijk verantwoordelijk voor het huis, spreken elkaar aan op gedrag en helpen elkaar in hun persoonlijke ontwikkeling. Daarbij worden ze ondersteund door een begeleider voor hun individuele leervragen. Als alles goed verloopt, stromen de bewoners na maximaal 1,5 jaar uit naar een zelfstandige woning.
“Indien nodig schakelt Ervaring die Staat specialistische organisaties in op het gebied van verslavingszorg, schuldhulpverlening en bewindvoering. Dat doen we voor iedereen die gebruikt maakt van ons zorgaanbod.”
KDET: ervaringsdeskundigen met een missie
Maikel geeft aan dat Ervaring die Staat voortgekomen is uit het eerder genoemde Klankbordgroep Dak- en Thuislozen, KDET. “Daar werken louter jongens die op straat leven of hebben geleefd. KDET-lid Mark Vervoort is zo iemand. Zijn verhaal toont aan hoe snel een leven kan ontsporen. Voor hem waren het kort na elkaar overlijden van zijn vader en oma de trigger. Helaas waren er in die tijd nog geen Shelterbags beschikbaar. Hoe mooi is het dat Mark nu zelf pakken uitreikt aan kwetsbare daklozen.”
