MAINline zet zich in voor drugsgebruikers. Zowel nationaal als internationaal. De missie van deze Amsterdamse organisatie? Het bevorderen van de gezondheid van gebruikers en het verbeteren van hun rechtspositie. “Al onze inspanningen draaien om schadebeperking’”, zegt Toon Broeks, “We zijn pioniers in harm reduction.”
Professionals en gebruikers adviseren
Toon is bij MAINline werkzaam als veldwerker, voorlichter en redacteur. Hij legt uit dat harm reduction vele facetten kent. “Als veldwerker geef ik op straat, in de opvang en in gebruikersruimten gezondheidstips aan verslaafden en informeer ik ze over het in toom houden van hun gebruik. Wanneer een drugsgebruiker echt wil stoppen, verwijs ik hem natuurlijk door naar de juiste instanties.”
MAINline biedt ook trainingen aan professionals en hulpverleners die regelmatig met druggebruikers werken. Verder heeft de organisatie een webshop vol informatieve boeken, dvd’s, folders en ander voorlichtingsmateriaal.
In de wachtruimten van de Nederlandse verslavingszorg biedt de cover van het MAINline magazine een vertrouwde aanblik. Vele professionals én cliënten bladeren dagelijks door het kwartaalblad dat in een oplage van zo’n 10.000 exemplaren verschijnt. “De artikelen in ons magazine vormen een actuele afspiegeling van wat wij als veldwerkers in de praktijk zien. We schrijven de verhalen zelf op.”
Signalen oppikken in het veld
Enerzijds helpt MAINline gebruikers dus met praktische adviezen, zodat ze de controle over hun leven terug kunnen krijgen. “Het draait om het verbeteren van de kwaliteit van leven binnen de mogelijkheden van een gebruiker. Naast deze adviserende rol hebben we een signalerende functie.” De medewerkers van MAINline staan namelijk met de voeten in de klei. “Al onze werkzaamheden vloeien voort uit zaken die middelengebruikers ons meedelen en die wij als veldwerker zelf ‘in de straat’ waarnemen.”
“Morgen rijd ik bijvoorbeeld naar een grote stad in het oosten van het land. MAINline heeft signalen ontvangen dat lokaal drugs circuleren die mogelijk een psychose veroorzaken. Op straat, in de opvang en op gebruikersplekken ga ik daarom in gesprek met verslaafden. Ook probeer ik een monster te bemachtigen voor een test bij het Trimbos-instituut.” Op basis van de gesprekken en de testuitslag kunnen lokale instanties vervolgens actie ondernemen.
“Als veldwerker geef ik ook lezingen over de gezondheidsrisico’s van verschillende drugs. Een alcoholist moet bijvoorbeeld waken voor een vitamine B1-gebrek. Het zogenaamde Wernicke syndroom. Een andere keer gaat het over wiet en de schade aan longblaasjes door diep inhaleren.”
Dankbaar werk
Toon werkt inmiddels al negentien jaar bij MAINline. “Ik vind het prachtig om met gebruikers te werken. Bijzondere types met turbulente levens vol hoge pieken en diepe dalen. Ik mag een bijdrage leveren aan het op de rails houden van hun gezondheid.”
In de afgelopen twee decennia heeft Toon verschuivingen in de drugsscene waargenomen. “Een voorbeeld is de afname van het injecteren van heroïne. Het gebruik van stimulerende middelen als amfetaminen en basecoke is juist sterk toegenomen. Vroeger was er echt een streetscene maar door een opjaagbeleid is de zichtbaarheid van druggebruik inmiddels flink verminderd. Meer verslaafden hebben nu een eigen plek.”
Toon benadrukt dat de medewerkers van MAINline geen maatschappelijk werkers zijn. Toch zijn er concrete successen waar hij enorm van geniet. Zo voert MAINline zelfstandig onderzoek uit en ook neemt de organisatie deel aan onderzoeksprojecten van andere instanties. “Ik ben bijvoorbeeld betrokken geweest bij een researchprogramma van de GGD en de Vrije Universiteit Amsterdam naar druggebruik en hepatitis C. In dat kader benaderde ik gebruikers in de laagdrempelige opvang met de vraag of ze deel wilden nemen aan het onderzoek.”
Hepatitis C is een riskante leveraandoening die een verslaafde kan oplopen bij intraveneus druggebruik en het delen van naalden. De oude behandeling van deze virusinfectie varieerde van zes maanden tot een jaar, had een laag slagingspercentage en was lichamelijk behoorlijk zwaar. “Mede door dit onderzoek is er inmiddels een nieuwe behandeling van hepatitis C met een duur van 12 weken, een slagingspercentage van 95% of hoger zonder al die vervelende bijwerkingen. Geweldig!”
MAINline & Sheltersuit zijn pragmatisch
Verder geniet Toon als hij ziet dat druggebruikers bewuster met lichaam en geest omgaan. “Als veldwerker zie ik mezelf als een grote broer die adviseert zonder moraliserend te zijn.” In dat kader spreekt de no-nonsense aanpak van de Sheltersuit Foundation hem enorm aan.
“Kijk niet dwars door verslaafden en daklozen heen. Ga de dialoog aan.” Net als in de ‘gewone’ maatschappij heb je in de drugsscene echte rotzakken. Toch zijn de meeste mensen volgens Toon van goede wil. “Ze doen gewoon hun best om overeind te blijven. Soms hebben ze daar zelfs een dagtaak aan. Blijf altijd naar de mens achter de dakloze en de verslaafde kijken.”
MAINline heeft vorige maand 100 Shelterbags ontvangen en de organisatie beschikt over een uitgebreid netwerk aan contacten in de verslavingszorg en de daklozenopvang. “Wij zijn blij met de pakken en we zorgen ervoor dat ze terechtkomen bij de kwetsbaarste personen.”
